CHUYỆN GẪU 1

 VƯỢT ẢI NGÀN NĂM

              Ngày nay, đi theo con đường quốc lộ từ  Bắc vào Nam, từ kinh đô Thăng Long xưa (Hà Nội) tiến xuống phía Nam, ải đầu tiên bắt gặp là dãy núi giăng thành Tam Điệp (Ninh Bình). Đây là dải Hoành Sơn đầu tiên ngăn chia các miền đất. Núi không cao nhưng khá hiểm trở như một bức trường thành tự nhiên. Lịch sử có ghi lại khi quân Thanh sang xâm lược, theo kế sách của Ngô Thì Nhậm, quân Tây Sơn đã lợi dụng địa hiểm này ngăn chặn Bắc - Nam tạo thời cơ cho chiến công đại phá quân Thanh mùa xuân năm 1789. Phía Bắc Tam Điệp là đồng bằng Bắc Bộ mở đầu là vùng đất Ninh Bình (sau này gọi là khu III); phía Nam là Thanh Hóa (sau này gọi là khu IV). Đây được coi là ải đầu tiên trên con đường xuống phương Nam.Từ nam Tam Điệp chạy dài qua địa bàn các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh  đến dải hoành sơn thứ hai chạy ngang cắt chia vùng đất. Dải hoành sơn  cao ngất, sừng sững hiểm trở với núi giăng dài chặn ngang con đường xuống phương Nam. Chính dải núi này là Ải mà ngàn năm dân tộc ta mới vượt qua trên con đường tiến xuống phía Nam. Sự hiểm trở của dải núi này mà mãi sau này người ta vẫn tận dụng làm địa giới chia cắt dân tộc. Cuối thế kỷ XVI đầu thế kỷ XVII chỉ lời khuyên của một con người " Hoành Sơn nhất đái; Vạn đại dung thân" mà dân tộc ta chia cắt đến gần 200 năm với xứ Đàng Trong - Đàng Ngoài để huynh đệ tương tàn với 7 cuộc chiến thấm đẫm máu xương.

 Từ kiến tạo tự nhiên, sự hiểm trở của núi sông, Hoành Sơn là ải đầu tiên mà gần ngàn năm dân tộc mới vượt qua được. Đõ là "cõi" phía Nam của người Việt trong quá trình dựng nước và giữ nước.

Theo tài liệu  của các nhà Khảo cổ cho biết, thời kỳ đầu dựng nước, trên địa bàn hành chính nước ta hiện nay có 3 nền văn hóa lớn, điển hình thời đại kim khí. Văn hóa Đông Sơn lấy đồng bằng sông Hồng (sông Cái) sông Mã, sông Cả làm trung tâm. Đây là địa bàn phía Bắc Hoành sơn trở ra. Văn hóa Sa Huỳnh chiếm lĩnh dải đất miền Trung- phía Nam dải Hoành Sơn. Văn hóa Đồng Nai lấy sông Đồng Nai (sông Mẹ) làm trung tâm. Ba nền văn hóa này là tầng nền để phát triển thành  những quốc gia cổ đại đầu tiên  trên lãnh thổ. Người Việt chiếm lĩnh phía Bắc lấy đồng bằng Bắc Bộ, Thanh - Nghệ - Tĩnh là hạt nhân để hình thành nên nhà nước Văn Lang - Âu lạc sau này bị người Trung Hoa đô hộ đến ngàn năm. Văn hóa Sa Huỳnh được người Chăm kế thừa dựng nên nhà nước cổ Lâm Ấp. Văn hóa Đồng Nai sau này được phát triển hình thành nên nhà nước cổ Phù Nam. Mỗi quốc gia cổ có một không gian riêng, cõi riêng tồn tại.

Cõi riêng của người Chăm từ khi giành được độc lập lấy Hoành Sơn làm biên đối địch với phía Bắc bị phong kiến Trung Hoa đô hộ và đường biên ấy kéo dài đằng đẵng đến ngàn năm chỉ đến khi người Việt độc lập thì đường biên ấy mới dần bị xóa bỏ. Dấu tích đường biên ấy ngày nay vẫn còn là dãy thành đất đắp dài gọi là Lâm Ấp thế lũy nằm trên đỉnh Hoành Sơn. Ải đầu tiên ngăn cách là Lâm Ấp thế lũy. Dân tộc ta vượt ải như thế nào xin viết tiếp phần sau....( còn tiếp)